Jakie emerytury dostają byli funkcjonariusze SB?

Autor: Rafał Witkowski

Opracowany niedawno projekt ustawy obniżającej emerytury i renty byłych funkcjonariuszy SB zakłada, że wysokość tych świadczeń nie przekroczy wysokości średniej emerytury wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji widzi w tym działaniu szansę na duże oszczędności w budżecie państwa. 

Ile wynosi średnia emerytura byłego funkcjonariusza SB

Większość polskich emerytów otrzymuje świadczenia z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oprócz ZUS-u funkcjonują jednak emerytalne systemy branżowe, które wypłacają emerytury i renty grupom uprzywilejowanym, m.in. służbom mundurowym, w tym byłym funkcjonariuszom Służby Bezpieczeństwa Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Obecnie średnie świadczenie emerytalne byłych funkcjonariuszy SB jest prawie o połowę wyższe niż świadczenie wypłacane przez ZUS. Jak informuje Jarosław Zieliński, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, emerytury SB wynoszą średnio 3236 zł, podczas gdy średnia emerytura ZUS to 2131 zł. Generałowie SB otrzymują miesięcznie ok. 8500 zł emerytury. Świadczenia dla najwyższych rangą emerytowanych funkcjonariuszy SB sięgają nawet 21 000 złotych.

Projekt obniżenia emerytur byłych funkcjonariuszy SB

W czerwcu rząd przygotował projekt ustawy obniżającej świadczenia emerytalne i rentowe dla byłych funkcjonariuszy SB. Zgodnie z założeniami projektu wysokość świadczenia wypłacanego byłemu funkcjonariuszowi nie może przekroczyć kwoty średniej emerytury wypłacanej przez ZUS, czyli 2131 zł. Jak szacuje Jarosław Zieliński, te zmiany sprawią, że w budżecie państwa pozostanie ok. 20 milionów zł miesięcznie, co rocznie da ok. 240 milionów złotych oszczędności.

Poprzednie działania zmierzające do obniżenia emerytur dla funkcjonariuszy SB

Tegoroczny projekt rządu Prawa i Sprawiedliwości nie jest pierwszym przedsięwzięciem prowadzącym do dezubekizacji, czyli pozbawienia przywilejów byłych funkcjonariuszy SB. W 2010 r. weszła w życie ustawa, zgodnie z którą obniżono emerytury byłych funkcjonariuszy SB oraz członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Wysokość emerytury za okres, kiedy nie opłacali oni składek ZUS (tzw. okres nieskładkowy), zaczęła być obliczana według wskaźnika wynoszącego 0,7% podstawy wymiaru emerytury, a nie, jak wcześniej, 2,6%. Jako okres nieskładkowy potraktowano lata służby w PRL. Obniżka emerytur dotyczyła wówczas ok. 40 000 osób.

Kontrowersje wzbudził fakt, że emerytury obniżono także tym funkcjonariuszom SB, którzy po 1989 roku przeszli pozytywną weryfikację i rozpoczęli służbę w Urzędzie Ochrony Państwa. Jedną z takich osób był m.in. były funkcjonariusz wywiadu i szpieg PRL, szef UOP w latach 1993-1996, Gromosław Czempiński.

Stanowisko Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu w sprawie obniżenia emerytur

Byli funkcjonariusze SB zaskarżyli ustawę z 2010 r. do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Ten jednak orzekł, że ich skarga jest bezzasadna, ponieważ pracowali oni dla aparatu bezpieczeństwa przypominającego KGB i Stasi, które z założenia łamały prawa człowieka. Funkcjonowanie takich organizacji niezgodne jest zatem z Europejską Konwencją Praw Człowieka, na której opierają się wyroki Trybunału.