Podział majątku wspólnego

Autor: Admin

Podział majątku wspólnego. Od czego zacząć, jak to zrobić?

Poprzez zawarcie małżeństwa pomiędzy małżonkami z mocy samego prawa, czyli bez podjęcia jakichkolwiek dodatkowych czynności, powstaje ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Od tego momentu do majątku wspólnego małżonków wejdą wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności, przez oboje małżonków lub nawet tylko przez jednego z nich, a które nie zostały wymienione w art. 33 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Te nabyte przedmioty tworzyć będą majątek wspólny. Oczywiście można odmiennie ukształtować stosunki majątkowe poprzez ustanowienie rozdzielności majątkowej, w wyniku czego dojdzie do całkowitego zniesienia wspólności ustawowej – wówczas majątek wspólny nie powstanie, jej ograniczenia (a nie całkowitego wyłączenia) bądź rozszerzenia na dodatkowe przedmioty majątkowe niewymienione w art. 33 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego.

W jaki sposób można dokonać podziału majątku wspólnego?

Umownie bądź sądownie, a wybór sposobu należy do małżonków. Umowny podział wymaga woli obu stron, zgodnego porozumienia co do składu majątku, wartości poszczególnych składników oraz sposobu podziału, co nie zawsze jest możliwe. Umowę o podziale majątku wspólnego małżonkowie mogą podpisać w zwykłej formie pisemnej, chyba że w skład wchodzi nieruchomość – wówczas wymagana jest forma aktu notarialnego. Dla bezpieczeństwa, zalecaną formą jest w każdym przypadku dokonanie umownego podziału majątku przed notariuszem. Uchyla to bowiem m.in. ewentualny zarzut co do niepoczytalności jednej ze stron w czasie sporządzania umowy, czy nieznajomości prawa. Podziału takiego można dokonać jednego dnia po uprzednim umówieniu terminu sporządzenia aktu notarialnego. Ten sposób pozwoli nam zatem na sprawne doprowadzenie do podziału majątku, jednak jest znacznie bardziej kosztowny, niż sądowy – który jest obok umownego, drugim sposobem podziału majątku.

Podziału majątku na drodze sądowej, w przeciwieństwie do umownego podziału majątku, możemy domagać się również w przypadku braku porozumienia między małżonkami. To sąd wówczas rozstrzyga, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, co wchodzi w skład majątku wspólnego, jakie są wartości poszczególnych składników majątku oraz w jaki sposób dokonać podziału. Od wniosku o podział majątku opłata sądowa wynosi 1.000 zł, a gdy przedstawi się zgodny projekt podziału, wówczas opłata jest mniejsza i wynosi 300 zł.

Kiedy można dokonać podziału majątku wspólnego?

To zależy. Należy rozróżnić dwie sytuacje. Pierwsza, jeśli między małżonkami istnieje ustrój rozdzielności majątkowej, to można wnieść o podział majątku nawet w czasie trwania małżeństwa. W drugiej sytuacji natomiast tj. gdy między małżonkami istnieje ustrój wspólności majątkowej, wówczas podziału majątku można dokonać dopiero po ustanowieniu rozdzielności. Dlaczego tak jest? Bowiem zgodnie z przepisami Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, nie można dokonać podziału majątku dopóki trwa wspólność ustawowa małżeńska. Wniosek o podział majątku można jednak zawrzeć już w pozwie o rozwód. Sąd jednak rozpozna ten wniosek tylko w przypadku gdy przeprowadzenie podziału majątku nie spowoduje nadmiernych trudności i zwłoki w postępowaniu. W praktyce, sąd okręgowy (jako rozwodowy) dokonuje podziału majątku (co jest kompetencją sądów rejonowych), gdy małżonkowie są zgodni co do składu majątku wspólnego, wartości poszczególnych składników oraz sposobu podziału majątku. Gdy zatem brak jest porozumienia, sąd okręgowy pozostawia wniosek o podział majątku bez rozpoznania i sprawę taką należy skierować do sądu rejonowego. To co odróżnia podział umowny od sądowego jest również okoliczność, że umownie możemy dokonać choćby częściowego podziału majątku, a sądownie co do zasady tylko całości.

Czy jest termin, do którego należy dokonać podziału majątku?

Ustawodawca nie określił, w jakim terminie należy tego dokonać. Tym samym, prawnie nie ma ograniczenia czasowego. W praktyce jednak zalecane jest dokonanie podziału majątku w najszybciej możliwym terminie. Z upływem bowiem czasu coraz trudniej udowodnić i określić co wchodziło w skład majątku (gdyż np. część majątku została spieniężona bądź uległa zniszczeniu) oraz wartość poszczególnych składników.

Do jakiego sądu należy złożyć wniosek?

W sprawie podziału majątku po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej właściwy jest sąd rejonowy miejsca położenia majątku (np. położenia nieruchomości) i to bez względu na wartość tego majątku.

Przy podziale majątku wspólnego, co do zasady, uwzględnia się stan majątku z chwili zniesienia współwłasności, a wartość tego majątku z chwili orzekania o jego podziale.

Każdorazowo warto podjąć próbę polubownego rozwiązania sprawy o podział majątku. Zaoszczędzi to bowiem nie tylko czasu, stresu, ale i kosztów.

Jeśli chciałbyś zasięgnąć porady doświadczonej Kancelarii Prawnej, w zakresie podziału majątku lub dowolnej sprawy związanej z prawem rodzinnym, skontaktuj się ze specjalistami z Kancelarii Ast Adwokaci – Rozwody Gniezno, Poznań, Września, Śrem.